Hetman Jan Tarnowski to wybitny przedstawiciel polskiej myśli wojskowej i humanistycznej. Zajmował poważne stanowiska a jako dowódca odnosił wielkie zwycięstwa. Jego dwór na zamku tarnowskim był ogniskiem życia kulturalnego ówczesnej Polski. Wspierał materialnie wielu uczonych, pisarzy i artystów. Mikołaj Rej napisał o hetmanie w „Żywocie człowieka poczciwego”. Natomiast tekst pieśni Jana Kochanowskiego „O śmierci Tarnowskiego” stał się inspiracją do słów hymnu Szkoły Podstawowej w Tarnowcu.

Jesteś uczniem szkoły, której patronem jest hetman Jan Tarnowski.

Sprawdź, co pamiętasz o tej wybitnej postaci.

Zatem, do dzieła!!!

TEST WIEDZY O PATRONIE SZKOŁY

1. Hetman Jan Tarnowski urodził się w zamku rodowym Leliwitów na Górze św. Marcina w Tarnowie w roku
   • 1461,
   • 1588,
   • 1488.
2. Ojciec patrona miał na imię
   1. Jan Amor,
   2. Spytko z Melsztyna,
   3. Fryderyk Jagiellończyk.
3. Dokończ zdanie:
   • Rycerz Zawisza Czarny był dla Jana ………………………………………………….
4. W dzieciństwie patron nosił przezwanie. Jak ono brzmiało i z jakim miastem było związane?
5. Podaj nazwę uczelni, na której kształcił się młody Jan Tarnowski.
6. Wskaż właściwą odpowiedź:  Kiedy podróżował po świecie, zwiedzając Bliski Wschód i Zachodnią Europę, to pisał
   • pamiętnik,
   • dziennik,
   • powieść historyczną.
7. Był autorem dzieła
   • o sztuce kulinarnej,
   • o sztuce wojennej,
   • o ogrodach świata.
8. Dokończ zdania:
   • Hetman Jan Tarnowski rozbudował………
   • Bardzo dbał o swoich ………………………….
   • Na zamku miał duży zbiór…………………..
   • Gościł u siebie……………………………………..
9. Wybierz właściwe informacje. Hetman Jan Tarnowski:
   1. Pochodził z rodu Leliwitów.
   2. Pochodził z rodu Jagiellonów.
   3. Miał 4 żony.
   4. Miał 3 żony.
   5. Zmarł w zamku na Górze św. Marcina.
   6. Zmarł w zamku w Wiewiórce.

„GDYBY HETMAN ŻYŁ, TO BY DUMNY Z NAS BYŁ...”

MOJA SZKOŁA, MÓJ PATRON, MOJA WIEDZA, MOJA DUMA

Jan Amor Tarnowski to najwybitniejszy przedstawiciel rodu Leliwitów, którego korzenie sięgają XIII wieku. Założycielem rodu był Spicimir herbu Leliwa . Do dzisiaj Leliwa - złota gwiazda nad złotym półksiężycem na niebieskim tle - jest herbem Tarnowa.

Jan Amor Tarnowski przyszedł na świat w zamku rodowym Leliwitów na Górze św. Marcina w Tarnowie w roku 1488. Jego ojciec, Jan Amor piastował urząd kasztelana krakowskiego, dlatego chłopca nazwano Krakowczykiem. Matką była Barbara z Rożnowa, wnuczka sławnego Zawiszy Czarnego.

Krakowczyk wstępną naukę pobierał w domu, następnie został wysłany na dwór kardynała Fryderyka Jagiellończyka, a później na dwór krakowski. Ze względu na słabe zdrowie Jan od dzieciństwa przeznaczony był do stanu duchownego. Jednak jego opiekun,

sekretarz kancelarii królewskiej, zorientowawszy się w zainteresowaniach chłopca, zasugerował pani Barbarze, aby syna swego przeznaczyła raczej do służby publicznej lub wojskowej, a nie kościelnej. Tak też się stało. Jan mając 13 lat, już jako dworzanin królewski, wziął udział w pierwszym w swoim życiu sejmie w Piotrkowie. Na królewskim dworze rozwijał zainteresowania, zapoznał się z głównymi problemami polityki i wojskowości, zdobył również wysokie wykształcenie humanistyczne. Ukończył Akademię Krakowską.

Jako żołnierz zadebiutował mając 20 lat. Brał wówczas udział w wyprawie orszańskiej i dowodził chorągwią jazdy. Chcąc dopełnić swoje wykształcenie w roku 1518 wyjechał w podróż do Ziemi Świętej. Został tam pasowany na rycerza Grobu Chrystusowego. Tarnowski nie od razu wracał do kraju. Był ciekaw świata. Chciał zwiedzić Bliski Wschód i Zachodnią Europę, poznać obce obyczaje i kulturę. W czasie trwania podróży Tarnowski pisał dziennik.

Po powrocie do kraju wziął udział w wyprawie przeciw Turkom dowodząc wojskami.

W 1527 roku Jan Tarnowski został wojewodą ruskim i otrzymał od króla Zygmunta I Starego godność hetmana wielkiego koronnego za zasługi i dzielność. Odtąd odpowiedzialny był za obronę południowych i wschodnich granic Rzeczpospolitej, zagrożonej częstymi najazdami Wołochów i Tatarów. W 1531 roku był autorem świetnego zwycięstwa w bitwie pod Obertynem. Rozgromił Wołochów zyskując opinię znakomitego dowódcy. Cztery lata później powtórzył swój sukces militarny, tym razem w wojnie przeciwko Moskwie. Dzięki wyprawom wojennym hetman rozsławił swoje imię niezwyciężonego wodza. W 1535 roku Jan Tarnowski został wojewodą krakowskim, później kasztelanem krakowskim. Zasłynął także jako reformator taktyki wojennej, a swoje doświadczenia praktyczne zawarł w dziele pt.: „Rada sprawy wojennej”.

Jan Tarnowski z zamiłowania był bibliofilem i na tarnowskim zamku stworzył dużą bibliotekę. Z pasją oddawał się lekturze. Chętnie otaczał się wybitnymi osobistościami kultury polskiej doby renesansu. Gościł u siebie między innymi Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego i wielu innych. Sława hetmana Jana Tarnowskiego jako niezwyciężonego wodza i humanisty sięgała poza granice kraju, ale był także żywo zainteresowany dobrem swojego rodzinnego miasta Tarnowa i wiele dla niego uczynił. Wystarał się o nowe przywileje dla rzemieślników oraz dbał o prawidłowe rządy w mieście. Wzniósł nowe odcinki murów obronnych i zreperował już istniejące. Za jego czasów rozwijało się budownictwo w samym mieście, co uczyniło z Tarnowa jeden z pierwszych ośrodków architektury renesansowej w kraju. Zadbał również o szkolnictwo i wykształcenie młodzieży.

Hetman Jan Tarnowski był trzykrotnie żonaty. Dożywszy sędziwego wieku 73 lat, zmarł 16 maja 1561 roku w swoim ulubionym dworze w Wiewiórce koło Dębicy